Türkiye ve Rusya'nın İdlib üzerinde dün mutabakat sağlanmasından sonra dünyadan da tepkiler gelmeye devam ediyor. İlk tepki İran'dan gelmişti.
Konu ile alakalı İlk açıklama ABD ve İran yönetimleri tarafından yapılırken, Avrupa'dan ilk tepki Almanya'dan geldi. Avrupa ve Asya basını da anlaşmayı gazete manşetlerine taşıdı.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Suriye'de insani felaketin engellenmesine katkı sağlayan her şeyin iyi olduğunu söyledi.
Maas, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Rusya'nın Soçi kentinde vardıkları anlaşmaya ilişkin Twitter hesabından açıklama yaptı. "İnsani felaketin engellenmesine katkı sağlayan her şey iyidir" ifadesini kullanan Maas, Soçi'de varılan anlaşmanın şimdi uygulanması gerektiğini belirtti.
ABD ve İran'dan ilk çıkış
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, aktif diplomasinin İdlib'deki savaşı durdurduğunu ve diplomasinin etkili olduğunu belirtti.
Zarif, Ankara ve Şam'a yaptığı ziyaretlerin, Tahran'daki Türkiye-Rusya-İran zirvesinin ve son olarak Soçi'deki görüşmenin ve aktif diplomasinin İdlib'deki savaşı durdurduğunu ve diplomasinin etkili olduğunu ifade etti.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi de yazılı açıklamasında, Türkiye ile Rusya arasında İdlib'le ilgili alınan kararı olumlu karşıladıklarını bildirdi.
Kasımi, Soçi'de alınan kararın Suriye'deki terörist kalıntılarının tamamen ortadan kaldırılması için önemli bir adım olduğunu ve siyasi çözüme katkı sağlayabileceğini dile getirdi.
Kan ve şiddetin her türünün sona ermesinin ve İdlib'in teröristlerden temizlenmesinin İran'ın dış siyasetinin temel prensiplerinden biri olduğunu savunan Kasımi, Soçi'deki toplantının insani unsurların da dikkate alınarak Suriye'deki barışın kalıcı hale gelmesine yardımcı olabileceğini kaydetti.
Kasımi, toplantının, başarılı geçen Astana süreci ile son Tahran zirvesindeki diplomatik çabalar çerçevesinde, Suriye halkının çilesinin süratle sona ermesinde olumlu bir rol oynamasını temenni ettiklerini ifade etti.
Tahran yönetimi, Suriye'nin kuzeybatısında Türkiye ve Rusya arasında ulaşılan silahsız çözümün memnuniyet verici olduğunu açıkladı.
ABD'DEN İLK AÇIKLAMA
Anlaşmaya ilk uluslararası tepkiyi ABD verdi. Dışişleri Bakanlığı, İdlib'deki çatışmasızlığın kalıcı olmasını umduklarını belirtti. Bakanlık sözcüsü, "Türkiye ile Rusya'nın, İdlib'e askeri bir saldırıyı önlemeye yönelik adımlar attığını görmekten cesaretlendik. Suriye'de şiddeti azaltacak her samimi çabayı memnuniyetle karşılıyoruz" dedi.
ASYA VE AVRUPA BASINI DA ANLAŞMAYI ÖN PLANA ÇIKARDI
Asya medyası, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Rusya'nın Soçi kentinde yaptığı zirveyle ilgili Türkiye ve Rusya'nın İdlib'te silahtan arındırılmış bölge kurmak için anlaştığını yazdı.
ÇİN MEDYASI
Çin haber ajansı Şinhua, Rusya ve Türkiye'nin Suriye'nin İdlib kentinde rejim birlikleri ve silahlı muhalifler arasında silahtan arındırılmış bir bölge kurmaya karar verdiğini kaydetti. Haberde Putin'in "Türkiye ve Rusya, Suriye'de terörün tüm şekilleriyle mücadele etme konusundaki kararlılıklarını tekrar tasdik etti. Sivil muhalefet, muhalefet güçleri ve Suriye liderliğinin temsilcilerinden oluşan bir anayasa komisyonunun oluşumu üzerinde çalışmaya devam edeceğiz" ifadelerine yer verildi.
Çin Komünist Partisinin resmi yayın organlarından Global Times gazetesi de Erdoğan'ın, Putin ile yaptığı zirvede İdlib'de askerden arındırılmış bir bölgeyi müzakere ettiğine vurgu yaparak, iki ülkenin 15-20 kilometre uzunluğunda Suriye rejim ordusu ve silahlı muhalefeti birbirinden ayıracak bir bölge kuracağına dikkati çekti.
İki ülke askerlerinin bu bölgeye asker göndererek devriye gezdireceği belirtilen haberde, İdlib'in muhalif gruplar için Suriye rejimine karşı ülkedeki son kale konumunda olduğu aktarıldı.
JAPON MEDYASI
Japon Televizyonu NHK da "Rusya ve Türkiye Suriye'de tampon bölge kuracak" başlığıyla okuyucularına duyurduğu haberinde, iki ülkenin İdlib'de gelecek ay ortasına kadar askerden arındırılmış bir bölge kuracağını bildirdi.
Görüşmenin Suriye rejim hükümetinin İdlib'e geniş çaplı saldırı düzenlemeye hazırlandığı sırada gerçekleştiğine işaret edilen haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Anlaşma, İdlib'de büyük bir insani krizi engelledi" ifadeleri kullanıldı.
AVUSTRALYA MEDYASI
Avustralya medyası, haberi "Rusya ve Türkiye İdlib'de güvenli bölge için anlaştı" başlığı altında gördü.
Avustralya yayın kuruluşu ABC'nin haberinde Erdoğan ve Putin'in sözlerine yer verildi.
SkyNews Avustralya'nın haberinde ise Erdoğan ve Putin'in sözlerine atıfla "Suriye muhaliflerinin kalesi olarak bilinen İdlib'in etrafında güvenli bir bölge oluşturmayı kabul ettiler" ifadelerine yer verildi.
Rusya'nın saldırıda bulunmayacağını okuyucularına aktaran SBS de Erdoğan ve Putin'in güvenli bölge konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu.
İki liderin, tanklar, çoklu roketatarlar ve tüm silahlı guruplara ait roketler de dahil olmak üzere "ağır silahların bu bölgeden" çekileceğine dair karar aldıkları vurgulandı.
Başkan Erdoğan'ın görüşmelerden sonra yaptığı, "İdlib'de askeri harekattan kaynaklanacak bir insanlık trajedisini önleyeceğiz"sözlerinin kullanıldığı haberin detayında, "Türkiye defalarca olası bir saldırıyı önlemek için ateşkes çağrısında bulundu" ifadeleri yer aldı.
ALMAN MEDYASI
Erdoğan ve Putin'in İdlib konusunda yaptığı görüşmeyi internet sayfasına taşıyan Zeit gazetesi, ''Erdoğan ile yapılan anlaşma, Putin'in gücünün sınırlarını gösteriyor'' başlığını kullandı.
Tagesspiegel gazetesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasında İdlib konusunda yapılan görüşmeye işaret ederek, ''İdlib'deki aşırılık yanlılarına birlikte karşılık'' başlığını tercih etti.
Haberde Türkiye'nin Rusya ile İdlib'deki aşırılık yanlılarına karşı ortak hareket etme konusunda hazır olduğu vurgulanıyor. Erdoğan'ın teklifiyle büyük bir askeri taarruzu önlemek istediği belirtilerek, uzmanlara göre bu teklifin yaşamsal şansının çok yüksek olmadığı ifade edildi.
''İdlib'de tampon bölge konusunda uzlaşma'' başlığını kullanan Frankfurter Allgemeine gazetesi ise Türkiye ve Rusya'nın İdlib'de silahlardan arındırılmış bir bölge oluşturulması konusunda anlaştıklarını belirtti. Ara bölgenin rejim güçleri ile muhalifleri ayıracağına dikkat çekilen haberde, bu anlaşmanın ya da uzlaşının muhalifler tarafından kabul görüp görmeyeceğinin ise henüz bilinmediği vurgulandı.
Frankfurter Rundschau, İdlib konusunda varılan anlaşmaya işaret ederek, ''Asilerin kalesi İdlib'e saldırı önlendi'' başlığını kullandı. Haberde Rusya ve Türkiye'nin İdlib'de silahlardan arındırılmış bir bölge oluşturmak istediği ve bunun şu an için bir Rus askeri saldırısını önlediği ifade edildi.
FRANSIZ MEDYASI
Le Figaro gazetesi konu ile ilgili, "İdlib'de silahsız bölge oluşturulması için Putin-Erdoğan anlaşması" başlığını kullandı. Gazetenin dış haberler sayfasında yer alan haberde, "Rus lider Putin'in, 15 Ekim'e kadar Suriye'de ayrılıkçıların son kalesi İdlib'de, kendi kontrol bölgelerinde 15-20 kilometre mesafede silahsız bölge oluşturulması için Erdoğan ile anlaştığı" kaydedildi. Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "terör rejimi"dediği Şam yönetimine karşı 3 milyon kişinin İdlib'de yaşadığı, ayrıca burada on binlerce El-Kaide yanlısı gruplar ve Türkiye'nin desteklediği ılımlı muhaliflerin de bulunduğu belirtildi.
Kamu yayıncısı France Info, "Türkiye ve Rusya, muhaliflerin son kalesi İdlib'e Esed rejiminin saldırısını önlemek için anlaşmaya vardı"başlığıyla verdiği haberde, tüm ağır silahların 10 Ekim'e kadar bölgeden çekileceğini bildirdi. Haberde ayrıca Erdoğan'ın, "Bu anlaşmayla büyük bir insani krizin yaşanmasının önüne geçtiğimize inanıyorum" ifadesi kullanıldı.
Le Monde gazetesi, internet sayfasındaki haberde, Türkiye ve Rusya'nın silahsız bölge için anlaşmaya vardığını kaydederek, 7 Eylül'de Tahran'da yapılan zirvede iki ülkenin İdlib konusundaki anlaşmazlıkları çözemediği, dün ise Putin ve Erdoğan arasındaki görüşmede bu anlaşmazlıklar çözülerek Türkiye ve Rusya'nın bölgeyi birlikte kontrol etmek için anlaştıkları belirtildi.
Kamu yayıncısı haber kanalı France 24 ise Erdoğan ve Putin'in vardığı anlaşma ile İdlib'e bir saldırının önlendiğine vurgu yaptı.
Liberation gazetesi, Putin ve Erdoğan'ın Suriye'de gerilimi düşürme çabası gösterdiğini aktararak, Erdoğan'ın haftalardır Şam rejiminin muhaliflere yönelik saldırı hazırlığı yaptığı İdlib'de 15 Ekim'den itibaren silahsız bölge oluşturulması için gerekli anlaşmayı Putin'den "kopardığını" yazdı.
Haberde ayrıca, Ankara'nın İdlib'e yönelik Esed rejiminin bir saldırısını önlemek için aylardan beri mücadele ettiği ve bunda başarılı olduğu kaydedilerek, son haftalarda İdlib ve çok sayıda kentte 2011'de olduğu gibi Suriye devrim bayrağıyla gösterilerin düzenlendiği, bu kez göstericilerin Türk bayrağını da dalgalandırdığı vurgulandı.
Bir insani yardım çalışanının bu durumu, ''İnsanlar (rejimden gelecek) saldırıyı sadece Türklerin engelleyebileceğini anladı. Koruma istiyorlar" şeklinde açıkladığı yorumuna yer verildi.
AVUSTURYA MEDYASI
Avusturya Devlet Televizyonu ORF, Erdoğan ve Putin'in Soçi'de yaptığı görüşmeye ilişkin haberini "Askersiz bölgede uzlaşı" başlığı ile aktardı. Suriye'nin İdlib bölgesinde Erdoğan ve Putin'in "silahsız bölge"oluşturulması yönünde fikir birliği sağladığı, böylelikle muhalefetin son kalesine yönelik askeri bir operasyonun engellendiği ifade edilen haberde, silahsız bölgenin 15-20 kilometrelik bir alandan oluşacağı ve ekim ortası gibi hayata geçirileceği bilgisi paylaşıldı.
Ülkede günlük yayın yapan bütün gazetelerin yer verdiği görüşmeyi Die Presse gazetesi, "Rusya ve Türkiye İdlib'de ara bölge oluşturmak istiyor" başlığı ile okuyucularına duyurdu. Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Rusya ile sağlanan uzlaşı sayesinde İdlib'de büyük bir felaket önlendi" ifadelerine yer verildi.
Der Standard gazetesi ise iki ülkenin sağladığı uzlaşıyla bölgedeki aşırıcı grupların İdlib'i terk etmesinin sağlanacağı ve bölgedeki ağır silahların temizleneceği bilgisini aktardı.
Kurier gazetesi, iki liderin dün gerçekleştirdiği görüşmeye geniş yer ayırarak, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'nun "silahsız bölge" kararıyla İdlib'e yönelik askeri operasyonun önlendiği yönündeki ifadesi kullanıldı. Gazete, ara bölgenin Rus ve Türk askerleri tarafından korunacağını, bölgede Hayat Tahrir al Şam grubu da dahil bütün yapıların bölgeyi terk etmesinin hedeflendiğini kaydetti.
HOLLANDA MEDYASI
"Putin ve Erdoğan İdlib'de silahsız bölge için aynı fikirde" başlığını atan kamu yayın kuruluşu NOS, Rusya ile Türkiye'nin İdlib'de silahsız bölge için anlaştığını ve Suriye rejimi askerleri ile muhaliflerin arasında tampon bölge oluşturulacağını bildirdi.
Bölgenin 15 Ekim'den itibaren Rus ve Türk askerleri tarafından korunacağı belirtilen haberde, bunun Erdoğan için başarı olduğu ifade edildi.
"Ruslar ve Türkler İdlib'de tampon bölgesi için anlaştı" başlığını kullanan De Volkskrant gazetesi, Türkiye ile Rusya arasında "beklenmedik" anlaşmadan dolayı İdlib'de askeri bir harekatın ertelendiğini belirterek, Başkan Erdoğan'ın yeni bir umuttan bahsettiğini yazdı. Haberde anlaşmanın içeriği anlatılırken, muhalif grupların anlaşmaya uyup uymayacaklarının belirsiz olduğu aktarıldı.
NRC gazetesi de, "Rusya-Türkiye anlaşması: İdlib'e saldırı olmayacak"başlığını tercih edip Rusya ve Türkiye'nin pazartesi günü İdlib'de büyük bir askeri harekatın devam etmemesini sağlayan bir anlaşma yaptığını belirtti.
İTALYAN MEDYASI
İtalyan ANSA ajansı, Türkiye ve Rusya arasında İdlib'e yönelik imzalanan mutabakat zaptına ilişkin haberinde, İdlib'e rejim güçleri ve müttefikleri tarafından yeni bir askeri operasyon düzenlenmeyeceğini yazdı.
Rusya ve Türkiye'nin, 15-20 kilometre derinliğinde, Türk ve Rus askeri birlikler tarafından kontrol edilecek bir silahsızlandırılmış bölge oluşturacağının belirtildiği haberde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Bu mutabakatla İdlib'de büyük bir insani kriz yaşanmasının önüne geçildiği" şeklindeki ifadelerine yer verildi.
Haberde, Erdoğan'ın "Suriye'nin geleceğine yönelik en büyük tehdit İdlib'den ziyade Fırat'ın doğusundaki terör yuvalarından kaynaklanmaktadır" sözleri de okuyucuya aktarıldı.
La Stampa gazetesi, haberi "İdlib, Putin-Erdoğan anlaşması: Tampon bölge oluşturulacak” başlığıyla verdi. Başkan Erdoğan'la Putin arasında Rusya'nın Soçi kentinde gerçekleşen görüşmenin ardından anlaşmaya varıldığı bildirilen haberde, “İdlib'de saldırı olmayacak. En azından gelecek birkaç ay boyunca. Suriye ve muhalifler arasında silahlardan arındırılmış bir tampon bölge oluşturulacak. Putin'in dediğine göre 15-20 kilometre derinliğinde olacak. Bölge, Türk ve Rus askerler tarafından denetim altında tutulacak" ifadeleri kullanıldı.
Corriere della Sera gazetesi de "Suriye, Putin ve Erdoğan, İdlib'de bombalama olmayacak" başlığıyla duyurduğu haberde, Soçi'deki zirveden 15-20 kilometrelik bir bölgenin silahsızlandırılacağı kararının çıktığı aktarıldı.
Kararın günler süren anlaşmazlık ve uzun müzakerelerin ardından alındığı kaydedilen haberde, "Bölgede sıkışıp kalmış ve muhtemel yeni bombardımanların korkusunu yaşayan yaklaşık üç milyon sivil için güzel bir haber. Karadan saldırıları Putin'in aksine hükümet ve muhalifler arasında muhtemel bir teması kesmek için bir tampon bölge görevi görmesi adına birlikleri yerleştiren Türkiye Cumhurbaşkanı zaten önlemişti" değerlendirmesinde bulunuldu.
Görüşmenin ardından iki liderin her iki taraf için de "kabul edilebilir" bir anlaşmaya vardıkları belirtilen haberde, "Aslında anlaşmada daha çok Türkiye'nin taleplerinin dikkate alındığı" yorumu yapıldı. Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "anlaşmanın insani bir krizi önlediği"şeklindeki ifadeleri de okuyucuyla paylaşıldı.
YUNAN MEDYASI
Ta Nea gazetesi, "Putin ve Erdoğan, İdlib'de silahsız bölge oluşturulması konusunda anlaştı" başlıklı haberinde, Soçi'de bir araya gelen Erdoğan ve Putin'in, İdlib'de silahlardan arındırılmış bölge oluşturulması konusunda anlaştığını belirtti. Haberde, iki lider arasında varılan anlaşmada, bölgedeki muhalif grupların ve tüm ağır silahların uzaklaştırılması ve 15-20 kilometre genişliğinde silahsız bir bölge oluşturulmasının öngörüldüğü vurgulandı.
Kathimerini gazetesinde, "Erdoğan ve Putin arasında İdlib'de silahsız bölge oluşturulma anlaşması" başlığı altında yayınlanan haber yorumda, "Erdoğan ve Putin'in, dün Soçi'deki buluşmasından sonra İdlib'de, en azından şimdilik büyük katliam yaşanması korkuları uzaklaşıyor"ifadelerine yer verildi. Erdoğan ve Putin arasında varılan anlaşmaya göre Suriye rejimi güçleri ile muhalif gruplar arasında silahsız bölge oluşturulacağı, Rus ve Türk askerleri tarafından bölgede ortak devriyeler düzenleneceği belirtilen haberde, Rusya Savunma Bakanı Şoygu'nun ise yaptığı açıklamada İdlib'e askeri operasyon yapılmayacağı konusunda teminat verdiği vurgulandı.
Efimerida Syntakton gazetesi, "İdlib'de silahtan arındırılmış bölge anlaşması" başlığını kullanıp Erdoğan ve Putin'in, İdlib'de, 15 Ekim'e kadar silahtan arındırılmış bölge oluşturulması konusunda anlaştığı ifade edildi. Erdoğan ve Putin arasında varılan anlaşmada öngörülenler konusunda Beşşar Esed'in de mutabık olduğu ifade edilen haberde, söz konusu anlaşmada İdlib kentindeki silahlı muhalif grupların silahlarını teslim etmesi ve bölgeden ayrılması maddesinin de bulunduğu vurgulandı.
